Αυτή την περίοδο, 4 βιβλία συγκατοικούν πάνω στο κομοδίνο μου.
Τα δύο μιλούν για τη μεταμορφωτική δύναμη των παραμυθιών. Το «Γέλιο του Βατράχου», του Ανρί Γκουγκό, σε μετάφραση της αγαπημένης μου Λίλης Λαμπρέλλη, είναι ένας ύμνος στη σοφία των λαϊκών παραμυθιών. Υπάρχει μια φράση μέσα στο βιβλίο που η αλήθεια της είναι διάχυτη «Ίσως τα όνειρά μας να είναι κοιμισμένες πραγματικότητες που περιμένουν να τις ξυπνήσουμε…»
Δίπλα του «Ο Πολυροβιθάς», πάλι από τη Λίλη Λαμπρέλη, ένα λαϊκό παραμύθι που μας μιλάει για την πίστη στο αδύνατο.
Τα άλλα δύο βιβλία, εν αγνοία τους, κατά κάποιο τρόπο λειτουργούν ως συνήγοροι των πρώτων. Είναι 2 βιβλία για τη ζωή του Γιάννη Αντετοκούνμπο.
Ένα φτωχό αγόρι από τα Σεπόλια, που κατακτάει την κορυφή του κόσμου και το σεβασμό όλων. Ένα αγόρι που νίκησε την ανωνυμία, όχι μόνο επειδή κατάφερε να γίνει ένας από τους σπουδαιότερους μπασκετμπολίστες στον κόσμο, αλλά επειδή κατάφερε να διαλύσει τη μεγαλύτερη απάτη που δημιούργησε ποτέ ανθρώπου νους: ότι κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν δικαίωμα στο όνειρο, γιατί γεννήθηκαν χωρίς χαρτιά, χωρίς πατρίδα, χωρίς ταυτότητα. Ο Γιάννης πάλεψε για τα αυτονόητα, και απέδειξε πως κανένα χαρτί, ποτέ, δεν μπορεί να αντικατοπτρίσει αυτό που πραγματικά είσαι!
Ένα παραμύθι λοιπόν, μια κοιμισμένη πραγματικότητα, που ένα αγόρι είχε τη δύναμη να την ξυπνήσει, να τη θρέψει, να την ποτίσει με πολύ ιδρώτα, για να έχει τελικά την ευλογία να τη ζήσει. Ένα παραμύθι βγαλμένο μέσα από τη ζωή. Πόσο κλισέ φράση, μα και πόσο απελευθερωτική.
Είναι πολλά αυτά που με συγκινούν στον Γιάννη, όταν τον ακούω να μιλάει. Εργατικότητα, πάθος, ταπεινότητα, μια αίσθηση συντονισμού με έναν βαθύτερο, ιερότερο σκοπό, μια αφοσίωση σε έναν δρόμο που μοιάζει περισσότερο πνευματικός παρά αθλητικός. Ο Γιάννης έχει όλα τα στοιχεία του απλού ήρωα ενός λαϊκού παραμυθιού. Είναι έξυπνος, απλός, προσγειωμένος, και μοιάζει να αρνείται να απεμπολήσει την αθωότητά του. Προσέξτε, δεν μιλάω για αφέλεια. Ο Γιάννης ξέρει καλά ότι η ζωή δεν είναι λούνα παρκ, το έχει νιώσει στο πετσί του από πολύ μικρή ηλικία. Μιλάω για αθωότητα. Και αθωότητα σημαίνει “είμαι τυχερός που είμαι στο παιχνίδι, είμαι ανοιχτός σε όλες τις δυνατότητες που μου προσφέρει η ζωή, θα κυνηγάω το αδύνατο… no matter what!”
Το παραμύθι του Πολυροβιθά πάει κάπως έτσι:
«Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας φτωχός άνθρωπος, που δεν είχε στη ζωή του τίποτε και κανένα. Ώσπου μια μέρα βρήκε στο δρόμο του ένα ρεβίθι… Αν φυτέψω αυτό το ρεβίθι, σκέφτηκε, θα φυτρώσει μια ρεβιθιά που θα κάνει 100 ρεβίθια! Του χρόνου θα φυτέψω τα 100 ρεβίθια και οι ρεβιθιές που θα φυτρώσουν θα μου δώσουν 10.000 ρεβίθια. Αν τα φυτέψω κι αυτά, την επόμενη χρονιά θα έχω 1.000.000 ρεβίθια! Πω πω, που θα τα βάλω τόσα ρεβίθια; Θα πάω στον βασιλιά να του ζητήσω να μου δώσει τις αποθήκες του!»
Πάει λοιπόν στο βασιλιά, και του ζητάει να του δώσει τις βασιλικές αποθήκες του. «Βρε, αυτός είναι πιο πλούσιος και από μένα», σκέφτεται ο Βασιλιάς και του δίνει την κόρη του για γυναίκα του. Μετά το γάμο, του λέει ο Βασιλιάς «τώρα πρέπει να την πάρεις την κόρη μου και να μείνετε στο δικό σου παλάτι». Φαρμακώθηκε τότε ο ήρωας… Πού να το βρει το παλάτι, που δεν είχε καλά καλά ένα στρώμα να κοιμηθεί;
Φορτώνει δέκα άμαξες με πράγματα και υπηρέτες και ξεκινάει το ταξίδι με τη βασιλοπούλα. Στο δρόμο, λέει ψέματα ότι θέλει να περπατήσει για λίγο μόνος του, πάει πιο κάτω, βρίσκει ένα πηγάδι και αρχίζει να κλαίει. «Τι να κάνω τώρα, συμφορά; Καλύτερα να πέσω στο πηγάδι να πεθάνω».
Μέσα στο πηγάδι, ζούσε ένας δράκος. Τον άκουσε που έκλαιγε και του είπε. «Μην κλαις και άκου τι θα κάνεις. Εγώ έχω ένα παλάτι έτοιμο. Γεμάτο υπηρέτες, χρυσά σαλόνια και κρεβατοκάμαρες. Θα σου δώσω τα κλειδιά να πάτε τώρα κιόλας. Σε ένα χρόνο θα έρθω να σου κάνω 12 ερωτήσεις. Αν μου τις απαντήσεις, όλα θα γίνουν δικά σου. Αν όμως δεν ξέρεις να απαντήσεις, θα φάω εσένα, τη γυναίκα σου και το παιδί που θα κάνεις.»
Ο Πολυροβιθάς τι να κάνει; Δέχτηκε. Πήγε στο πλούσιο παλάτι του δράκου, έκανε κι ένα παιδάκι, και οι μέρες περνούσαν μέχρι που ξέχασε τι του είχε πει ο δράκος. Την τελευταία νύχτα του χρόνου, χτύπησε την πόρτα ένας γεράκος βρώμικος, ντυμένος με κουρέλια, που κάποιοι λένε ότι ήταν ο ίδιος ο Χριστός. Ο Πολυροβιθάς τον καλωσόρισε και τον έβαλε να φάει στο ίδιο τραπέζι μαζί τους και του έδωσε το καλύτερο δωμάτιο να κοιμηθεί. Όμως ο γεράκος, ζήτησε να του στρώσουν να κοιμηθεί στην αυλή, και πρόσταξε το ζευγάρι αν ακούσουν θόρυβο το βράδυ, να μη μιλήσουν.
Τα μεσάνυχτα χτύπησε η πόρτα του παλατιού. Ήταν ο δράκος του πηγαδιού.
«Πολυροβιθά, ήρθε η ώρα σου… Πρόσεξε τι θα απαντήσεις…
-Ένα ; ρωτάει ο δράκος.
– Ένας είναι ο θεός, απάντησε ο γεράκος πίσω από την πόρτα.
Δύο; – Δύο κέρατα έχει ο ταύρος, συνέχισε ο γεράκος.
Τρία; – Τρία πόδια η πυροστιά
Τέσσερα; – Τέσσερις τροχοί στο κάρο
Πέντε; Πέντε δάχτυλα στο χέρι
Έξι; Έξι άστρα σέρνει η Πούλια
Εφτά; Εφταπάρθενος χορός
Οχτώ; Οχταπλόκαμο χταπόδι
Εννιά; Εννιά μήνες η λεχώνα
Δέκα; Δέκα μήνες το γελάδι
Έντεκα; Έντεκα μήνες το φοράδι
Δώδεκα; Δώδεκα μήνες είναι ο χρόνος… κι εσύ να γίνεις μάλαμα κι ασήμι!
Ο δράκος θέριεψε από το κακό του, και στη στιγμή μεταμορφώθηκε σε έναν σωρό από ασήμι και χρυσάφι! Κι έτσι ο Πολυροβιθάς, με τη βοήθεια του γεράκου, κράτησε όλα τα πλούτη, και τη βασιλοπούλα και το παιδί του, κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα!
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την ιστορία του Αντετοκούνμπο, θα με ρωτήσετε και θα έχετε απόλυτο δίκαιο. Νομίζω μεγάλη. Ο Γιάννης, μετά την επιτυχία του στο NBA, αποκαλεί τον εαυτό του πρεσβευτής της ελπίδας. Και τι καταφέρνει το παραμύθι αυτό αν όχι να μας μεταδώσει την ελπίδα, τη δύναμη, την προοπτική;
Μπορεί ο σπόρος που βρήκε ο Γιάννης στο δρόμο του να μην ήταν ένα ρεβίθι αλλά μια μπάλα του μπάσκετ, όμως χάρη σε αυτήν ο Γιάννης άρχισε να οραματίζεται τις άπειρες δυνατότητες που ανοίγονταν μπροστά του για τον ίδιο και την οικογένειά του. Ο Γιάννης δεν στέρησε ποτέ από τον εαυτό του αυτό που ήθελε να του στερήσει η πολιτεία: το δικαίωμα στο όνειρο. Όπως ο Πολυροβιθάς, που χωρίς ίχνος αμφιβολίας, τρέχει στον Βασιλιά να ζητήσει αποθήκες για τα ρεβίθια που θα βγάλει, έτσι και ο Γιάννης, έφηβος ακόμη, κοιτάζει την κάμερα και ανακοινώνει με σιγουριά – πρώτα στον ίδιο του τον εαυτό και έπειτα δημοσίως – I wanna be an NBA player.
Σε κάποια πρόσφατη συνέντευξη του στον Βασίλη Σκουντή, ο δημοσιογράφος του κάνει μια ερώτηση παγίδα: αν αυτή τη στιγμή έριχνα στο πάτωμα ένα ευρώ, θα έσκυβες να το πάρεις;
«Εννοείται» απαντάει με απόλυτη φυσικότητα ο Γιάννης.
Απληστία, θα έλεγε κάποιος. Αχορτασιά. Έως και ύβρις. Τόσα εκατομμύρια έχει βγάλει, και θα έσκυβε να πάρει το 1 ευρώ;
Και όμως, δεν είναι απληστία. Είναι το χάρισμα του Γιάννη, να βλέπει παντού δυνατότητες. Να είναι ανοιχτός στις ευκαιρίες. Και το επιβεβαιώνει με όσα λέει στη συνέντευξη αμέσως μετά: «Αν αυτό το 1 ευρώ το επενδύσεις σήμερα, μετά από 20 χρόνια ξέρεις πόσα θα σου αποφέρει;» Ένας σύγχρονος Πολυροβιθάς ενσαρκώνεται στην οθόνη μου.
Η πίστη στο αδύνατο, η απόφαση να μην τα παρατάς, η καλοσύνη και η ανταπόδοση όσων σου χαρίστηκαν (όπως ο Πολυροβιθάς πήρε τον γεράκο σπίτι του, ο Γιάννης έχει βοηθήσει πολύ κόσμο μετά την επιτυχία του, και αυτή η γενναιοδωρία τον κάνει ιδιαίτερα αγαπητό) ενδυναμώνουν στη φαντασία μου τη σύνδεση μεταξύ του Γιάννη και του ταπεινού ήρωα του παραμυθιού.
Ο Πολυροβιθάς δεν φοβάται τον Δράκο του πηγαδιού. Δέχεται να πάρει το παλάτι του… Και η υπόσχεση να απαντήσει στα αινίγματα; Αυτό, θα το δούμε τότε, το τώρα είναι τώρα. Και κρύβει μία ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Πόσες φορές δεν έχει αναφέρει ο Γιάννης σε πρόσφατες συνεντεύξεις του πόσο σημαντικό είναι να εστιάζεις στο τώρα. Κάνε ότι καλύτερο μπορείς αυτή τη δεδομένη στιγμή. Για το μέλλον… έχει ο Θεός. Αν δεν είναι αυτό πίστη, τότε τι είναι;
Ακόμα και το αίνιγμα με τους 12 αριθμούς, όπου κάθε απάντηση στην ερώτηση του δράκου συμβολίζει την ολότητα, την ακεραιότητα, θα τολμούσα, με λίγη υπερβολή ίσως, να τη συνδέσω με το ακέραιο του χαρακτήρα του, που όσοι τον ξέρουν καλά, το αναγνωρίζουν ως το μεγαλύτερό του χάρισμα. Γιατί στην κορυφή, όλοι το ξέρουν, δεν μπορείς να μείνεις για πολύ, αν δεν διακρίνεσαι από μία πηγαία ακεραιότητα.
Ο Αϊνστάιν έλεγε: «Αν θέλετε τα παιδιά σας να γίνουν έξυπνα, διαβάστε τους παραμύθια. Αν θέλετε να γίνουν ακόμη πιο έξυπνα, διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια.» Κάτι μου λέει ότι ο Γιάννης θα συμφωνούσε απόλυτα μαζί του. Και αν δεν σας αρέσουν τα παραμύθια, διαβάστε τους την ιστορία του Γιάννη. Δεν υπολείπεται σε τίποτα.
Ευχή όλων μας, να συνεχίσει να πιστεύει στο αδύνατο, παραμένοντας το ίδιο ταπεινός, αφοσιωμένος και χαρούμενος.
